امسال وقتی لیست فیلم‌های نامزد اسکار اعلام شد و بعد از آن، زمانی که اسامی فیلم‌های برنده را خواندم، می‌دانستم که یکی از این فیلم‌ها را تحت هر شرایطی باید ببینم. نه لزوما به خاطر اینکه توانسته نظر مثبت آکادمی اسکار را به دست آورد که همه می‌دانیم پشت پرده‌ی انتخاب فیلم‌های برتر در هر جشنواره‌ی فیلمی، عوامل مختلفی نقش دارند؛ بلکه تنها به دلیل وجود اسم گیرمو دل تورو (Guillermo Del Toro) به عنوان کارگردان در فیلم شکل آب (The Shape of Water). برایم جذاب بود و دلم می‌خواست ببینم این دیوانه (به معنای دوست‌داشتنی) امسال چه چیزی برایمان آماده کرده و مرز دیوانگی‌اش این‌بار تا کجاها پیشرفت داشته‌است.
شکل آب چه شکلی است؟
شکل آب، حکایت غریبی از یک لاو استوری خاص است. در زمانه‌ای که رومنس‌های آبکی از قبیل لا لا لند (La La Land) گل می‌کنند و توسط منتقدان تحویل گرفته می‌شوند و مردم هم به ناچار تصور می‌کنند که با فیلم قابل قبولی روبرو هستند، ساخته شدن فیلم عاشقانه‌ای که به کلی ساختارشکن است و از الگوهای موجود تبعیت نمی‌کند، می‌تواند خبر خوبی باشد؛ از اینکه سینما هنوز زنده است و هنوز می‌توان هنر را از دام کلیشه‌های رایج رها کرد.
در فیلم شکل آب، یک دختر لال به نام الایزا (با بازی سالی هاوکینز – Sally Hawkins) که به خوبی می‌شنود، عاشق موجودی می‌شود که نه ماهی است و نه به غول‌های زشت و کریه شباهتی دارد؛ موجودی که انسان نیست و تنها در حالت کلی فیزیک بدن به انسان شباهت دارد. تنها وجه اشتراک این موجود با الایزا در عدم توانایی تکلم است و از باقی جنبه‌ها به دو دنیای کاملا متفاوت تعلق دارند. حکایت این عشق عجیب، تمام چیزی است که به فیلم شکل آب شکل می‌دهد و داستان را پیش می‌برد. با فیلم سنگینی از نظر محتوا و مفهوم سروکار ندارید و همه‌چیز در ساده‌ترین حالت ممکن به بیننده ارایه می‌شود. اما اگر بتوانید این عشق عجیب را هضم کنید، از تماشای شکل آب لذت خواهید برد.
تقدیر و تشکر از آقای گیرمو دل تورو
می‌دانم که ممکن است این نوع تشکرها کمی مصنوعی به نظر برسند و اگر هم طبیعی باشند، شنیدن‌شان از زبان من و در این قسمت کمی غیرمعمول به نظر برسد. اما می‌خواهم تشکر کنم!
آقای دل تورو، از تو ممنونم که دوباره به ما یادآوری کردی که عشق هنوز وجود دارد. ممنونم که به یادمان آوردی برای عاشقی کردن باید هزینه پرداخت کرد و اینجا هم شترسواری دولا دولا نمی‌شود. اینکه نمی‌شود کسی را دوست داشته باشی و نتوانی برای رسیدن به او از خواسته‌های خودت بگذری در شکل آب کاملا هویدا بود. از تو ممنونم برای زنده کردن دوباره‌ی این راز که برای همه آشکار است و انگار همه می‌خواهند به هر ضرب و زوری که شده از پذیرفتن آن طفره بروند. هرچند که موجود خیالی‌ات را آن‌قدرها دوست نداشتم؛ اما سعی کردم با آن ارتباط برقرار کنم و به داستانی که قرار است برایم تعریف کنی توجه کنم. شکل آب از این نظر، کاملا به دنیای خودمان تعلق دارد و مربوط به جهان دیگری نیست.
حاشیه‌ها و نکته‌ها
از نکته‌های خوبی که درباره‌ی فیلم شنیدم این بود که یکی از خبرنگاران خارجی (که اسمش را فراموش کرده‌ام) در توییترش نوشته بود: من هنوز هم فکر می‌کنم با باقی‌مانده‌های دکور فیلم شکل آب می‌توان داستان بازی بایوشاک (Bioshock) را به یک فیلم خوب تبدیل کرد. البته گیرمو دل تورو هم گفته که بدش نمی‌آید فیلمی درباره‌ی بایوشاک بسازد!
اما امریکای بعد از جنگ جهانی به خوبی در شکل آب تصویر شده‌است. دفترچه‌ی راهنمای تماشای تلویزون که چندین بار در فیلم شکل آب به نمایش درمی‌آید، از اتفاقاتی بود که در آن دوره مد شد. هنوز هم ماهنامه‌هایی به این شکل منتشر می‌شوند که جدول زمان‌بندی نمایش فیلم‌ها و سریال‌ها را از شبکه‌های مختلف اعلام می‌کنند.
و برسیم به مایکل شنون (Michael Shannon) بیچاره که سال‌ها است در قالب نقش‌های تیره و تار به بازی گرفته می‌شود و انگار هیچ‌کس جرات نمی‌کند نقش دیگری به جز بدمن قصه‌اش را به او بدهد. جدا حس می‌کنم می‌توان از توانایی‌هایی او در نقش‌های دیگری هم استفاده کرد. حامد بهداد هم بعد از مدتی حس کرد بهتر است کمی متفاوت بازی کند. به خودت بیا مایکل جان!
و یک توصیه
[vc_message color=”warning” message_box_color=”warning” icon_fontawesome=”fa fa-exclamation-triangle” css=”.vc_custom_1521102989667{margin-top: 10px !important;}”]توصیه می‌کنم ترجیحا نسخه‌های دوبله شده را برای دیدن انتخاب نکنید.[/vc_message]
در آخر توصیه می‌کنم ترجیحا نسخه‌های دوبله شده را برای دیدن انتخاب نکنید؛ چرا که نسخهی اصلی فیلم، حاوی نماهایی است که قطع به یقین در دوبله حذف می‌شوند و حذف‌شدن این نماها می‌تواند روی درک شما از فیلم تاثیر بگذارد. خوش‌بختانه نسخهی اصلی فیلم شکل آب با کیفیت‌های مختلف در وب فارسی به وفور پیدا می‌شود و می‌توان با یک جستجوی ساده به آنها رسید.