شما بگویید شبکه سازی، من می‌گویم نتورکینگ!

شبکه سازی یا نتورکینگ (Networking) یکی از کارهای باارزشی است که هر کسی باید در زندگی شخصی و کاری‌اش به آن توجه داشته باشید. خیلی حرف سنگینی زدم نه؟ به هر حال باید کلام را به شکلی شروع می‌کردم. این دو کلمه از روی یکدیگر ترجمه شده‌اند؛ یعنی راست‌اش را بخواهید شبکه سازی از روی نتورکینگ ترجمه شده و بیشتر توسط اهالی کسب‌وکار مورد استفاده قرار می‌گیرد.

حالا منظور از این کلمات چیست؟ منظور این است که سعی کنید از لاک تنهایی دربیایید و با آدم‌های دیگر ارتباط بگیرید. اما یادتان نرود که باید درست ارتباط بگیرید! جلوتر که برویم، درباره‌ی این کار بیشتر حرف می‌زنیم.

منظور از شبکه سازی چیست؟

منظور از شبکه سازی این است که تعدادی دوست باکیفیت و خبره را برای خودتان انتخاب کنید و با استفاده از آنها، یک شبکه برای خودتان بسازید. منظور آن شبکه‌ی کامپیوتری نیست؛ اما می‌توان از همان مفهوم شبکه‌ی کامپیوتری برای جا انداختن این کلمه استفاده کرد. همان‌طور که در شبکه‌ی کامپیوتری، این کامپیوترها هستند که به هم وصل می‌شوند، در شبکه‌های انسانی هم مجموعه‌ای از افراد مرتبط با هم را در کنار یکدیگر داریم. این افراد می‌توانند با کمک یکدیگر، کارهای بزرگی را انجام دهند که به صورت انفرادی از انجام آن عاجز بودند. یادم می‌آید یک‌بار از دوستی شنیدم که از قول کسی این جمله را نقل می‌کرد:

Business is about people

یعنی در فضای کسب‌وکار، آدم‌ها از همه چیز مهم‌تر هستند.افراد هستند که در اولویت قرار می‌گیرند و باقی چیزها در سطوح بعدی ارزش‌گذاری می‌شوند. روابط انسانی همیشه ارزشمند بوده‌اند و در فضای کسب‌وکار هم ارزش خود را حفظ می‌کنند.

شبکه سازی به چه دردی می‌خورد؟

به نظرم بیشتر باید بپرسید به چه دردی نمی‌خورد! شما با نتورکینگ می‌توانید به همه چیز و همه جا برسید. وقتی یک شبکه‌ی خوب از افراد داشته باشید، به نوعی می‌توان گفت که پارتی خوبی دارید. البته منظورم از پارتی، آن مفهوم بدی که معنی رانت می‌دهد نیست. بسیاری از افراد در حین مواجهه با یک موضوع جدید یا نیاز به یک فرد متخصص، نیازشان را از بین شبکه‌ای که ایجاد کرده‌اند رفع می‌کنند. به عنوان مثال فرض کنید که شما خودتان را به عنوان یک طراح گرافیک مطرح در ذهن یک نفر جا انداخته‌اید؛ به نوعی که هر وقت صحبت از انجام کارهای هنری به میان بیاید، او اول از همه به یاد شما می‌افتد. حالا به نظرتان آیا چنین شخصی در هنگام نیاز یک دیزانیر، اقدام به پست کردن یک آگهی در جابینجا یا ایران تلنت می‌کند؟ خیر، او هرگز چنین کاری انجام نمی‌دهد. اگر شما خودتان را درست معرفی کرده باشید و رابطه‌ی پایداری را با آن شخص شکل داده باشید، می‌توانید روی انتخاب شدن در چنین موقعیت‌هایی به صورت ۱۰۰ درصدی حساب باز کنید.

این است ارزشی که با شبکه سازی به آن دست پیدا می‌کنید. شبکه‌ی شما می‌تواند از توانمندی شما استفاده کند یا اینکه شما را به دیگران معرفی کند. برعکس آن هم می‌تواند اتفاق بیفتد و شما از توانمندی افراد مورد در شبکه‌تان استفاده کنید. باز هم چیزی شبیه به رانت شد، نه؟ اصلا هرچی!

شبکه‌ی شما می‌تواند از توانمندی شما استفاده کند یا اینکه شما را به دیگران معرفی کند. خودتان هم می‌توانید این کار را در مورد آنها انجام دهید.

چند نفر در شبکه‌مان داشته باشیم؟

خیلی اوقات زمانی که از شبکه سازی حرف می‌زنیم، عده‌ای فکر می‌کنند منظور همان تعداد کانکشن‌های لینکداین (LinkedIn) است و بلافاصله تعداد چند هزار نفری کانکشن‌هایشان را در این شبکه اعلام می‌کنند. اما منظور از شبکه سازی تنها این نیست که تعداد کانکشن‌های لینکداین را به چندین هزار نفر برسانید. البته داشتن تعداد کانکشن زیاد در لینکداین یک مزیت محسوب می‌شود و کاری می‌کند تا حرف شما به گوش افراد بیشتری می‌رسد. اما در کنار این کار، باید به حضور در رویدادها و همایش‌ها هم اهمیت بدهید و در سایر شبکه‌های اجتماعی هم فعالانه حضور داشته باشید.

تعداد افراد نتورک به میزان توان و انرژی شما بستگی دارد. ببینید آیا می‌توانید با همه‌ی آنها ارتباط محکمی را حفظ کنید یا اینکه به مرور کنترل روابط از دست‌تان خارج می‌شود؟ بهتر است این‌طوری مطرح کنم که حفظ روابط با یکی از اعضای شبکه، رابطه نزدیکی با دوستی دارد. زمانی که با کسی وارد رابطه می‌شوید، آیا می‌توانید صرفا بگویید که من تنها یک‌بار در سال با تو تماس می‌گیرم و هیچ چیز تو به من مربوط نیست؟ مسلما نمی‌توانید چنین حرفی بزنید. اما بیش از حد بزرگ کردن شبکه را هم می‌توان با بودن در چند رابطه معادل کرد. نمی‌خواهم شما را به بی‌بندوباری اخلاقی تشویق کنم؛ اما اگر می‌توانید چندین رابطه را هم‌زمان جلو ببرید، خب همین کار را بکنید. در این صورت، لابد می‌توانید یک شبکه‌ی بسیار بزرگ را هم مدیریت کنید. هر اندازه شبکه‌تان بزرگتر باشد، منفعت بیشتری نصیب‌تان خواهد شد. بابت توان مدیریت‌تان هم به شما تبریک می‌گویم!

حفظ نتورک از ساختن آن مهم‌تر است

نتورک را باید ایجاد کرد و برای نگه داشتن آن هم باید حسابی وقت گذاشت. مهم نیست که شما برای افزودن یک عضو جدید به شبکه‌تان چه کارهایی می‌کنید. مهم‌تر این است که برای نگه داشتن این آدم‌ها چه کارهایی انجام می‌دهید. حداقل کاری که باید انجام دهید این است که به صورت هفتگی یا ماهانه، یک بار با اعضای شبکه تماس بگیرید و حالی از آنها بپرسید. یا مثلا می‌توانید یک ایمیل برای آنها بفرستید و موضوع جذابی را با آنها به اشتراک بگذارید. این کار را هم نمی‌توانید انجام دهید؟ حداقل در حین چرخیدن در بین کانال‌های تلگرامی‌تان که می‌توانید یک پست بامزه یا پست آموزشی برای آنها بفرستید. این کارها باعث می‌شوند رابطه‌ی شما برقرار باقی بماند و طرف مقابل هم حس خوبی از مرتبط ماندن با شما داشته باشد.

نباید اصل «بده بستان» را در شبکه سازی نادیده بگیرید.

رابطه باید دوطرفه باشد و نباید صرفا به گرفتن فکر کنید. منظورم این است که باید علاوه بر برقراری ارتباط و مطرح کردن درخواست در زمان نیاز، باید برای پاسخ‌گویی به نیازهای طرف مقابل هم آمادگی داشته باشید. به همان اندازه که ممکن است شما در موقعیتی به کمک شبکه‌تان نیاز داشته باشید، آنها هم می‌توانند این حق را برای خودشان قائل باشند تا در زمان نیاز با شما تماس بگیرند. بنابراین نباید اصل «بده بستان» (Reciprocity) را در شبکه سازی نادیده بگیرید.

آیا نتورکینگ همیشه جواب می‌دهد؟

در میزان موفقیت هر نتورکینگ، یک درصد هم پای آمار و احتمالات مطرح است. وقتی دارید شبکه را می‌سازید، دارید در زمینی بذر می‌پاشید که ممکن است در آینده ثمر بدهد. این انتخاب شما است که آیا می‌توانید به صورت درازمدت سرمایه‌گذاری کنید یا اینکه ترجیح می‌دهید نتیجه‌ی سرمایه‌گذاری‌تان را در کوتاه‌مدت ببینید. شبکه سازی ذاتا یک کار زمان‌بر است و نیاز به این دارد که دائما ارتباط‌تان را با اعضای خوب شبکه حفظ کنید.ساختن شبکه‌ای از افراد باکیفیت، کار سختی است و برای انجام دادن آن باید مجموعه‌ای از مهارت‌های سخت و نرم را کنار هم جمع کنید. اگر مرد عمل هستید و می‌توانید به صورت پیوسته برای افراد وقت بگذارید، مطمئن باشید که از این سرمایه‌گذاری جواب می‌گیرید. اما اگر می‌خواهید این کار را سرسری بگیرید، معلوم است که در انتها تنها وقت و انرژی‌تان را هدر خواهید داد.

آیا شبکه سازی معادل درستی برای نتورکینگ است؟

واقعا چه فرقی می‌کند؟ من خودم ترجیح می‌دهم کلمه‌ی انگلیسی را استفاده کنم؛ چون به نظرم شبکه سازی تمام مفهوم نتورکینگ را نمی‌رساند. در اصل هر دوی این کلمه‌ها درست هستند.شما هر کدام را که بیشتر می‌پسندی، همان را استفاده کن. ولی استفاده کن و سعی کن به اصول این کار پایبند باشی. به قول آن مرشد کارگاه آهنگری تو فقط بدم، هر طوری که می‌خواهی بدم!

منبع عکس کاور این پست، سایت Shutterstock است. عکس را نخریده‌ام. به هر حال ارزش و اعتبار عکس به همین سایت تعلق می‌گیرد.