موضوع این‌طوری شروع می‌شود: هوآوی می‌خواهد راه‌اندازی و اجرای شبکه‌ی موبایل ۵G را در آلمان به عهده بگیرد؛ اما دولت آلمان اجازه‌ی چنین کاری را به چینی‌ها نمی‌دهد. این موضوع را دیروز در دویچه وله فارسی خواندم و حسابی به دلیل و عواقب این تصمیم فکر کردم.
آن کسی که نمی‌داند چه خبر است، احتمالا با خودش می‌گوید این اروپایی‌ها هم دیگر گند قضیه را در آورده‌اند و فکر می‌کنند چه آش دهن‌سوزی هستند. ولی قضیه به این سادگی‌ها نیست.
مشکل آلمانی‌ها این است که دولت چین مدت‌ها حضور رسانه‌های خارجی در مرزهای سرزمینی‌اش را ممنوع کرده و هیچ رسانه‌ی خارجی حق ندارد اخبار دنیا را برای چینی‌ها مخابره کند. هیچ خبرنگار خارجی هم حق ندارد درون چین حاضر شود و از آنجا گزارش تهیه کند. لابد می‌گویید خب دل‌اش نمی‌خواهد و نمی‌گذارد، اصلا پوشش دادن اخبار و اجرای فناوری 5G چه ربطی به هم دارند؟
یک سوال از شما دارم: هدف اصلی از فناوی ارتباطی 5G چیست؟ غیر از این است که مردم دنیا بتوانند با سرعت بیشتری به اینترنت وصل شوند و انتقال داده‌ها سرعت بیشتری به خود بگیرد؟ غیر از این است که مردم بتوانند به جریان آزاد اطلاعات دسترسی داشته باشند؟ حالا عجیب نیست که شرکتی دسترسی به شبکه 5G را برقرار کند که کشورش سخت‌ترین سانسورها را اعمال می‌کند تا مردم از این دسترسی منع شوند؟ این موضوع برای شما اذیت‌کننده نیست؟
قبول دارم که هوآوی یک شرکت خصوصی چینی است و شرکت‌ها ارتباطی با دولت‌ها ندارند. اما خیلی ساده‌انگارانه است که فرض کنیم در یک قرارداد این‌چنینی که عایدی زیادی برای چینی‌ها دارد، دولت تنها نظاره‌گر است و هیچ اعمال نفوذی انجام نمی‌دهد. معمولا در این نوع از قراردادهای کلان، رایزنی دولت‌ها با یکدیگر انجام می‌شود و شرکت‌ها در اکثر مواقع تنها نقش مجری را ایفا می‌کنند.
خیلی ساده‌انگارانه است که فرض کنیم در یک قرارداد این‌چنینی که عایدی زیادی برای چینی‌ها دارد، دولت تنها نظاره‌گر است و هیچ اعمال نفوذی انجام نمی‌دهد.
این نکته را هم در تفسیر آقای پیتر لیمبورگ که مدیر کل دویچه وله است دیدم و بد نیست که به آن هم اشاره‌ای بکنم. چینی‌ها از حضور رسانه‌های دیگر در کشور خودشان جلوگیری می‌کنند؛ اما خودشان در کشورهای دیگر حضور رسانه‌ای فعال دارند. پس مردم چین تنها می‌توانند اخبار دنیا را به نقل از رسانه‌های چینی بشنوند؛ اما زمانی که قرار باشد این دولت کمونیست دست به صادرات فرهنگی بزند، دیگر نباید صحبتی از سانسور و فیلترینگ و این چیزها در میان باشد. اینها با خودشان چه فکر می‌کنند؟ فکر می‌کنند مردم دنیا احمق هستند؟ هوآوی با همین ندانم‌کاری چینی‌ها بازار امریکا را از دست داد و حالا در اروپا هم جایگاهی ندارد.
سیاست یک بام و دو هوا خیلی وقت است که دیگر جواب نمی‌دهد.
منبع عکس کاور این پست، سایت Getty Images است. عکس را نخریده‌ام. به هر حال ارزش و اعتبار عکس به همین سایت تعلق می‌گیرد.